BEELDDENKEN HISTORIE/WETENSCHAP

Ga direct naar onze website Wereldspel waar u alle informatie vindt over het non-verbaal signaleren/onderzoeken van een informatieverwerkingsvoorkeur.
.
.
.
Wat is beelddenken nu precies?
Beelddenken is een Nederlands woord voor de visueel-ruimtelijke manier van informatieverwerking die mensen meekrijgen vanaf de geboorte. Gebaseerd op synthese (verbanden) en inductief redeneren (van het geheel naar de delen) dat beïnvloed wordt door kijken, verbeelding en een intuïtieve grip op complexe systemen zonder besef van de opeenvolgende denkstappen. Het is een simultane (gelijktijdige) manier van verwerken van informatie en creatief denken door bestaande factoren op een nieuwe manier combineren. In de wetenschap is het woord beelddenken omstreden, omdat het in internationale onderzoeken naar visual-spatial information processing (zoals in de Dual Coding Theory van Paivio) niet zo genoemd wordt.

Maria Krabbe (1889-1965)
Het was de Nederlandse logopediste en onderzoekster Maria Krabbe die het woord beelddenken in de jaren `30 bedacht doordat zij te vaak intelligente kinderen in haar praktijk had met slechte cijfers voor talen. Zij zette het denken in beelden tegenover het begripsdenken oftewel: taaldenken. Haar publicatie in 1947 in het gerenommeerde Nederlandsch Tijdschrift voor de Psychologie en haar grensgebieden (deel 2, afl. 3, blz 194-213) kreeg geen voet aan de grond bij de toen opkomende pedagogische stromingen in Nederland.
Willen wij talenten bij onze jeugd optimaal benutten, dan moet het onderwijs meebewegen. Sinds enkele jaren krijgt het beelddenken gelukkig de wetenschappelijke aandacht die het verdient. De universiteiten van Utrecht, Maastricht en Nijmegen hebben ieder voor zich onderzoek in die richting gedaan (zie publicaties).
.
Beelddenken is dus GEEN STOORNIS, maar iets wat ieder mens van nature in meer of mindere mate kan en doet. Een mentaal proces dat invloed heeft op hoe iemand zijn wereld ervaart en hanteert.

Mensen zijn daarnaast in staat om nog een andere leerstrategie in te zetten: het talige volgorderlijke denken, oftewel `begripsdenken`. Een manier van denken gebaseerd op analyse en lineair deductief redeneren dat beïnvloed wordt door luisteren, taal en bewustzijn van tijd. Je leert talig denken van je omgeving, maar vooral op school. School heeft de taak om kinderen procedureel, detailgericht en analytisch te leren denken. Deze verbale capaciteiten heb je nodig voor o.a. goed luisteren, lezen, rekenen, plannen, ordenen, organiseren, op tijd komen.

Balans tussen beeld- en taaldenken is ideaal
Tijdens de basisschoolperiode ontwikkelt het brein dus het talige denken en verdwijnt het beelddenken voor een groot deel naar de achtergrond. Rond het 12e levensjaar is er, als het goed is, een balans ontstaan waardoor beide leerstrategieën ingezet kunnen worden naargelang de situatie. Leerlingen die onvoldoende verbale capaciteiten ontwikkelen in de basisschoolleeftijd (door b.v. dyslexie, concentratieproblemen, hoge/lage intelligentie, TOS of slecht/geen onderwijs) zetten dus automatisch de van nature meegekregen visuele leerstrategie in. Steeds meer leerlingen in Nederland verlaten de basisschool met onvoldoende verbale capaciteiten! Volgens Europees onderzoek (PISA 2018) ligt dat percentage al op 18%. Dat is 1 op de 5 leerlingen!

Niet het visuele denken is een probleem, maar het onvermogen het talige denken er voldoende naast te krijgen
Door onze snelle, visuele digitale maatschappij ontwikkelt het jonge brein minder verbale capaciteiten. Juist het onderwijs (de plek waar we onze jeugd het talige denken aanleren) krijgt te maken met steeds meer `visueel ingestelde` leerlingen die het talige denken onvoldoende integreren. Het gaat dus niet om het feit of je wel of niet `beelddenker` bent, maar of het talige denken er voldoende naast komt te staan.

Talig denken is de sleutel tot schoolsucces!
Leerlingen die aan het eind van de basisschool beide leerstrategieën goed in kunnen zetten, zullen in ons talige onderwijs meer kans van slagen hebben en ook vervolgadvies krijgen dat past bij hun intelligentieniveau. Leerlingen met onvoldoende verbale capaciteiten komen vaak op een meer praktijkgericht niveau terecht, ondanks een goede intelligentie. Het vmbo zit vol met slimme leerlingen met verbale hiaten.

Annemaaike Serlier-van den Bergh, gepromoveerd neuro-psycholoog en werkzaam aan de universiteit van Maastricht, stelt in haar boek `Welkom bij de taalclub` (Nijgh en van Ditmar, 2021) dat ongeveer 5% van de leerlingen van 4 tot 12 jaar zijn zuivere taaldenkers. Zij komen uitstekend uit hun woorden, maar verdwalen letterlijk in de visuele wereld. Ze blijven praten om het doen uit te stellen. Vaak ook hebben zij een rekendeuk. Het zijn spraakwatervallen (ook al als kleuter) en hebben niets met knutselen en puzzelen. De meeste mensen zijn combi-denkers, zij hebben zowel het beeld- als taaldenken nodig om tot iets te komen. Een klein percentage van de mensen gebruikt alleen de visuele leerstrategie. Zij hebben geen tekst of taal nodig; ze willen zien en doen.

In 2023 startte Stichting Beelddenken i.s.m. de Universiteit Maastricht een onderzoek om te komen tot een vragenlijst voor docenten waarmee de manier van informatieverwerving van leerlingen zichtbaar wordt.

.

Stichting Beelddenken Nederland.
In de uitgave `Beelddenken in historisch perspectief` van Stichting Beelddenken krijgt u een betrouwbaar beeld van de historie van het begrip beelddenken en de onderwijspioniers die dit de afgelopen decennia hebben uitgedragen: Maria Krabbe en Nel Ojemann.
Instituut Kind in Beeld werkt nauw samen met Stichting Beelddenken Nederland. Deze onafhankelijke stichting (voortgekomen uit de Maria Krabbe Stichting en de Ojemann Stichting) beoogt het verkrijgen van her- en erkenning van het fenomeen beelddenken bij kinderen en volwassenen, het kweken van begrip voor de meerwaarde van beelddenken, en wetenschappelijke erkenning en wetenschappelijke onderbouwing.
Het onderzoek naar een gestandaardiseerd Informatieverwerking Voorkeur Vragenlijst dat nu loopt, heeft prioriteit. Deze vragenlijst kan, naast het diagnostisch instrument Wereldspel dat nu bij kinderen wordt gebruikt voor het diagnosticeren van beelddenken, een meerwaarde zijn. Doel is daarbij op het individuele kind gerichte, specifieke differentiatie in de gehanteerde onderwijsmethodes om te voorkomen dat het kind leerproblemen krijgt..

School en maatschappij
Talig denken is in onze maatschappij essentieel. School heeft dan ook de taak om kinderen talig te leren denken. Dat begint al in de kleuterklassen. Voor alle kinderen is de omschakeling naar talig denken wennen, maar de meesten pikken het op. Ze zetten het visuele, associatieve, creatieve denken even in de kast (in ieder geval op school). Het talige denken levert namelijk rapportpunten op!.

Leren heeft geen context meer
In het Nederlandse onderwijs ligt het accent op de analyse, de details… het taaldenken. Ideeën worden opgedeeld in kleine stukjes die geen enkele relatie meer hebben met het geheel. Of zoals de Amerikaanse onderwijsonderzoeker Alfie Kohn het zegt: `We geven leerlingen een baksteen met informatie, dan geven we ze nóg een steen, en nóg een. Als ze afstuderen, gaan we ervan uit dat ze een huis hebben. Wat ze in werkelijkheid hebben is een stapel bakstenen waar ze niets mee kunnen.`

Neuropsychologie
Jelle Jolles (professor neuropsychologie e.m.) verwoordt het zo: `Vanuit de neuropsychologische wetenschap wordt benadrukt dat je beelddenken moet zien als een strategie. De meeste mensen/jongeren kunnen dat leren, c.q. kunnen er beter in worden. Er zijn kinderen die om wat voor reden ook erg goed zijn in beelddenken en/of het als een voorkeursstrategie hanteren. Omwille van een brede ontplooiing is het goed dat kinderen die vrijwel uitsluitend of heel erg veel de ‘beelddenken’ strategie hanteren ook wordt geleerd om andere strategieën te gebruiken. Andersom geldt het ook: er zijn jongeren die bij voorkeur een talige of een handelingsstrategie (of andere) hanteren. Voor hen zou het heel goed zijn om meer te leren visualiseren.`

Visueel-ruimtelijke leerstrategie
Kinderen die moeite hebben om het talige denken op te pikken kunnen het moeilijk krijgen op school. Vooral bij het lezen, spellen, rekenen, automatiseren en organiseren/plannen. Niet omdat de lesstof te moeilijk is, maar omdat de talige, procedurele manier van lesgeven en toetsen niet aansluit bij hun visuele manier van denken. Ook mensen met een grote visuele voorkeur (zoals hoogbegaafden), hebben vaak moeite om over te schakelen naar het talige denken. Er komt dan niet uit wat erin zit. Dat levert frustratie op. En dat leidt vaak weer tot faalangst, gedrags- en/of motivatieproblemen.

Het Wereldspel (Individueel Onderwijskundig Onderzoek)
Middels een compleet onderwijskundig onderzoek met het Wereldspel komt er zicht op hiaten in het leerproces, waardoor gericht begeleid kan worden. Het Wereldspel is een non-verbaal onderzoeksinstrument dat internationaal wordt ingezet door onderwijs- en zorgprofessionals. In een paar minuten bouwt een kind een dorp met het materiaal. Er komt geen taal aan te pas! Aan de hand van het gebouwde dorp kan worden gesignaleerd hoe het kind zijn informatie verwerkt (verbaal en/of visueel) en welke leerstrategie het inzet. Dat geeft handvatten voor de begeleiding en de manier van leren.
Voor meer informatie: www.wereldspel.nl

Lesklasje Letter klank stadLetterKlankStad
Onze beginnend leesmethode LetterKlankStad pakt het leren lezen daarom aan vanuit het geheel en maakt de regels visueel in plaats van auditief. In maar 72 instructielessen en veel ruimte voor zelfstandig oefenen. Voor taalzwakke leerlingen een verademing om eindelijk echt het verschil te doorgronden van woorden als bomen en bommen. Door direct inzicht te geven in de taalregels en de letters bij naam en bij de verschillende uitspraak ervan te benoemen, krijgen leerlingen grip op het lees- en spellingproces. LetterKlankStad brengt lezen en spellen weer samen. Immers: wie goed analytisch kan lezen, weet hoe woorden zijn opgebouwd. Dus aandacht voor het decoderen en automatiseren en NIET op snelheid. Scholen die met LetterKlankStad werken nemen geen DMT-toets op snelheid af, maar toetsen individueel of een leerling de aangeboden lesstof heeft verwerkt en geautomatiseerd. Een verademing voor leerkracht en leerling: lezen geeft weer plezier! Onderzoek van de Radboud Universiteit bewijst dat daarnaast het niveau gelijk opgaat met reguliere leesmethodes.

LEREN LEREN Methode
De visuele leertechnieken van de LEREN LEREN Methode zijn in enkele uren aan te leren en geven vaak direct resultaat. Niet alleen bij visueel ingestelde leerlingen, maar bij alle leerlingen. Juist omdat de lesstof op een visueel-zintuigelijke manier wordt aangeboden en verwerkt, past het van nature bij het menselijk brein. Een andere manier van leren en werken met je eigen talenten. De methode is gebaseerd op de drie pijlers van succesvol leren: metacognitie, leer- en geheugentechnieken en zelfvertrouwen. Met motivatie als verbindende factor.
Onderzoek van de UvA bewijst dat de leerresultaten op het gebied van leren en tekstbegrip en motivatie significant stijgen. Zo`n 50%. De LEREN LEREN Methode leert leerkrachten en docenten om reguliere lesstof visueel aan te bieden, de leerlingen zelf krijgen grip op hun leerproces.
Er zijn 3 korte lesprogramma`s van enkele lesuren, maar er is ook een jaarprogramma van 24 lessen. De methode kan klassikaal en individueel worden gegeven. Leerlingen kunnen een korte training volgen bij een van onze Jeugdtrainers. Onderwijs- en zorgprofessionals kunnen deze methode in school/praktijk halen middels een 3-daagse opleiding LEREN LEREN Methode , waarna ze zelfstandig aan de slag kunnen.

Hoe herken ik een (te) grote voorkeur voor beelddenken?
Al in groep 2, 3 en 4 valt het op als een kind moeite heeft met bepaalde facetten van het verbale denken: niet goed automatiseren van de letters/klanken, de sommen tot 20 en de tafels en/of een zwakke fonologie (het goed luisteren naar en onderscheiden van klanken/woorden). Ook zie je vaak dat er radend en scannend gelezen wordt, dat er te snel wordt aangenomen wat er gelezen is. Dat zorgt voor problemen bij begrijpend lezen. Met eigen-wijze leerstrategieën en trucjes lijkt het goed te gaan.
Het behalen van leesniveau AVI E3 eind groep 3 wil echter niet altijd zeggen dat er goed gelezen wordt. Hiaten zie je terug in groep 4 bij spelling en taal. En ook bij rekenen zijn schoolscores niet altijd representatief voor het goed kunnen rekenen in groep 4 en hoger. Snel denken (wat beelddenkers nu eenmaal goed kunnen), dus snel tellen in gedachten, belast uiteindelijk het werkgeheugen. Het is dan wachten op vastlopen bij procenten en breuken in de bovenbouw.  Het is belangrijk dat een leerkracht dit opmerkt en aanpakt door terug naar de basis te gaan.
.
Lannoo-boek-omslag-def-cmykVooral de slimme snelle (hoogbegaafde) leerlingen kunnen ver komen bij het leren, zonder dat het opvalt. Ze automatiseren bijvoorbeeld de tafels niet. Nee, ze tellen gewoon snel. Ze lezen niet precies wat er staat, maar globaal. Uiteindelijk lopen ze dan in de hogere groepen toch vast bij tekstbegrip, spelling, vreemde talen en het voortgezet rekenen. Het is zaak om dan terug te gaan naar de basis en ze bewust te maken van hun visuele manier van denken en de noodzaak van de verbale leerstrategie. Terug dus naar het automatiseren en het decoderen van woorden (analyse). Niet leuk, maar wel nodig om verder te komen.

Het boek BEN IK IN BEELD? is speciaal geschreven en getekend voor kinderen tot 15 jaar. Door het (samen met ouder/docent) te lezen krijgt het kind inzicht in wat beelddenken is en betekent. Een eerste stap naar (h)erkenning.

..
.
Wat kan ik als ouder/docent doen?werkboek-300x167

* Het boek BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN EN WERKEN is een eerste stap. Een compleet overzicht van de theorie, praktijk en historie van het beelddenken. Met signaleringslijsten, unieke visuele leertechnieken, tips en adviezen.
.
* Met het bijbehorende WERKBOEK voor kinderen kan thuis gewerkt worden.

* Indien gewenst kunt u zich vrijblijvend wenden tot een van onze EXPERTs in uw regio over de mogelijkheden van begeleiding en/of een didactisch onderzoek (met verslag). U krijgt dan o.a. inzicht in de niveaus en hiaten van alle leervakken, het cognitieve niveau, (non-verbale) intelligentie, leerstijl, geheugen, samenwerking van de ogen en de sociaal-emotionele kenmerken die meespelen bij uw kind. Een compleet verslag waarmee u, uw kind en de leerkracht gericht aan de slag kunnen.

* Uw kind kan een korte training volgen van de LEREN LEREN Methode. Neem vrijblijvend contact op met een van onze jeugdtrainers in uw regio. Zij verzorgen individuele en groepslessen rondom deze manier van leren. Onderzoek bewijst dat zowel cijfers als motivatie stijgen.

Onze opleidingen zijn o.a. geaccrediteerd door SKJ, Leraarportfolia, CRKBO en STAP.

.

Geschiedenis van het begrip BEELDDENKENbeelddenken
Het begrip `beelddenken`, in de wetenschap `visual memory` genoemd, kent een rijke historie.

Juan Huarte (1529 – 1588)
In de zestiende eeuw verbond de Spaanse arts en geleerde Juan Huarte denkstijlen (ingenios) aan de drie universitaire basisvakken van die tijd: een denkstijl met goed inzicht koppelde hij aan de logica. Een denkstijl met goed geheugen koppelde hij aan de grammatica en een door grote verbeeldingskracht gekenmerkte denkstijl aan de retorica.

Maria Krabbe (1889 – 1967)
De term ‘beelddenken’ bestaat al vele tientallen jaren. Deze is afkomstig van de Haagse logopediste Maria J. Krabbe. Halverwege de vorige eeuw constateerde zij dat een aantal kinderen verschillend communiceerde. Zij vond een verschil tussen hun taalvaardigheid en hun vaardigheid op andere terreinen. Na jarenlang onderzoek ontstond bij haar het woord `beelddenken`, dit in tegenstelling tot het `begripsdenken`, oftewel het taal- of woorddenken. De nalatenschap van Maria Krabbe, waaronder het boek ‘Beelddenken en Woordblindheid’, is ondergebracht bij het Internationaal informatiecentrum en Archief voor de Vrouwenbeweging in Amsterdam.
Maria was haar tijd ver vooruit met haar stelling: `De maatschappij eischt officieel woorddenkers, het leven snakt naar beelddenkers.`

Dr. Gerard van der Leeuw (1890 – 1950)
De eerste naoorlogse minister van Onderwijs, theoloog en hoogleraar geschiedenis van de godsdiensten en medewerker van Maria Krabbe, beschrijft in zijn boek `De primitieve Mensch en de Religie` de begrippen `beelddenken` en `begripsdenken` als twee wijzen van denken; twee levensvormen, twee structuren van de menselijke geest die behoren tot iedere tijd, ras, cultuur en ontwikkelingsstadium.

Joy Paul Guilford (1897 – 1987)
Deze psycholoog aan de Universiteit van Zuid Californie ontwikkelde een model van het menselijk intellect, waarbij hij onderscheid maakte tussen `convergerend` en `divergerend` denken. Convergerend denken richt zich op één oplossing door gebruik te maken van logica. Divergerend denken volgt vrije denkpatronen en verschillende uitgangspunten om tot meerdere, creatieve oplossingen te komen die allemaal toepasbaar/geschikt zijn.

Allan Pavio (1925-2016)
Hoogleraar psychologie aan de Universiteit van West Ontario veronderstelt in zijn `Dual-coding theory` (1971) dat informatie door twee modaliteitsspecifieke symbolische systemen cognitief kan worden verwerkt: het verbaal en het visueel systeem.
Hoe meer beide systemen gebruikt worden, hoe beter we kunnen nadenken over kennis en ons deze kunnen herinneren. De theorie van Paivio is nog steeds een bron voor tegenwoordige wetenschappers die onderzoek doen naar beelddenken en het visueel-ruimtelijk denken.

P. Span
Professor Span spreekt in zijn `Leerstijlen` (1977) over de manieren waarop iemand zijn informatie opneemt, verwerkt en gebruikt. De één verwerkt zijn informatie het liefst verbaal, terwijl de ander dit bij voorkeur in beelden verwerkt. De eigen leerstijl bepaalt hoe iemand zijn informatie in het werkgeheugen structureert, opbergt in het langetermijngeheugen en weer terug vindt door eigen leer- en verwerkingsstrategieën.

Nel Ojemann (1914 – 2003) en het Wereldspelwereldspeldorp-dichtbij
Dr. P.C. Ojemann, pedagoge en docent aan de universiteit van Groningen, start rond 1955 een onderzoek, waarin zij een relatie legt tussen het beelddenken en bepaalde leerproblemen. Zij combineerde het gedachtegoed van Maria J. Krabbe uit ‘Beelddenken en woordblindheid’ , aangaande beeldenkers die anders zouden communiceren, met het proefschrift van de kinderpsychiater L.N.J Kamp ‘Speldiagnostiek‘ . Tevens ontwikkelt zij het Wereldspel, een non-verbaal gestandaardiseerd onderzoeksinstrument om beelddenkers op te sporen, dat tot op de dag van vandaag wordt ingezet bij het officiële Individuele Onderwijskundige Onderzoek Beelddenken.
In 1985 sticht Nel Ojemann `De Maria Krabbe Stichting` en publiceert zij haar boek ‘Woordblindheid en beelddenken, compensatie, correctie, preventie‘.
.
Linda Kreger Silverman
Psychologe en directeur van het `Institute for the study of Advanced Development` en het `Gifted Develoment Center` in Denver beschrijft in haar boek `Upside – Down Brilliance:  the Visual Spatial Learner` (2002) de talenten van de visueel ruimtelijke leerlingen. Ze ontdekte dat kinderen met een bijzonder hoog IQ, maar ook kinderen met een bijzonder laag IQ, het beter deden bij visueel-ruimtelijke taken. Het grote verschil was dan echter wel dat hoog intelligente kinderen ook de auditief volgtijdelijke taken goed maakten en de kinderen met een laag IQ daar zwak op scoorden. Zij stelde verder dat visueel ruimtelijk lerende kinderen een voorkeur hebben voor het denken in beelden en niet in woorden. De hersenen van deze kinderen zijn anders georganiseerd; zij leren vanuit het geheel naar de delen, leren niet door herhalen en stampen maar op basis van visualiseren.

Delinda van Garderen
Delinda van Garderen (University of Missouri-Columbia, Department of Special Education), heeft leerlingen met leerproblemen, zich normaal ontwikkelende leerlingen en begaafde leerlingen onderzocht. Zij heeft gekeken naar hun vaardigheid om verhaaltjessommen op te lossen, hun visuele object voorstellingsvermogen en hun visueel-ruimtelijk voorstellingsvermogen. Het zal niet verbazen dat de begaafde leerlingen hoger scoorden op beide visuele voorstellingsvermogens dan de andere twee groepen. Verder bleek dat de prestaties in het oplossen van verhaaltjessommen hoger waren wanneer er beelden bij gebruikt werden. Van Garderen, D. (2006). Spatial visualization, visual imagery, and mathematical problem solving of students with varying abilities. Journal of Learning Disabilities, 39, 496-506.

Jan Kaldeway
Pedagoog en docent onderzoeksvaardigheden aan Academie Educatie van de CHE werkte  als docent aan Universiteit Utrecht in begeleiden van studenten met leerproblemen. Hij deed onderzoek naar de relatie denkstijlen –  vakgebieden en stelde vast dat mits de begrippen beelddenken en begripsdenken  zorgvuldig gebruikt worden, wel degelijk bruikbaar zijn. Hij ontwikkelde een model waarin een nauwkeurige analyse is gemaakt van de interactie tussen denkstijlen van verschillende leerlingen en de leerinhouden en werkvormen. Levende Talen Tijdschrift – Jaargang 8, nummer 1, 2007

Peter Hagevoort
Hoogleraar neuropsychologie aan de Katholieke Universiteit te Nijmegen en directeur aan de F.C. Donders Centre for Cognitive Neuro- imaging te Nijmegen stelt dat de hersenen beschikken over gescheiden functionerende verwerkingscircuits; voor analyseren van de structuur of woordvolgorde bij het maken van zinnen. Daarnaast voor de betekenis van gesproken taal. Het verschil tussen deze systemen bestaat ook op neurofysiologisch niveau. De hersenen zetten compenserende strategieën in om grammaticale onjuistheden in taaluitingen toch juist te interpreteren.  Als bij bepaalde personen het ene systeem minder goed functioneert, verwerken ze taal uitsluitend via het andere systeem.

Kozhevnikov, M, Kosslyn, S. & Shephard
Wereldwijd komen er steeds meer wetenschappelijke bewijzen voor het visuele en verbale leersysteem. Uit onderzoeken van Kozhevnikov, Kosslyn en Shephard blijkt dat er twee types `visualizers` (beelddenkers) te onderscheiden zijn:

  1. Object visualizers verwerken hun informatie als 1 beeld, statisch en vaststaand. Dit zijn de beelddenkers die sneller problemen op school ondervinden met taal.
  2. Spatial visualizers verwerken hun informatie ook met beelden, maar kunnen die analyseren, ze zien structuren en de opbouw ervan. Ze kunnen ontleden in onderlinge relaties (spatiële relaties hoog) en hebben geen moeite met het talige, maar wel een snelle, associatieve verwerking.
    Kozhevnikov, M., Kosslyn, S., & Shephard, J. (2005). Spatial versus object visualizers: A new characterization of visual cognitive style. Memory and Cognition, 33, 710-726.

Karen Anderson
Karen Anderson (Harvard University, Cambridge, Massachusetts) heeft samen met haar collega’s ontdekt dat leerlingen die hoog scoren op zowel de verbale als de visueel-ruimtelijke leerstijl beter zijn in meetkunde dan leerlingen die alleen hoog scoren op de visueel-object leerstijl. Dit is vooral merkbaar als het gaat om sommen met een ruimtelijk aspect of het onthouden van de vorm, driehoek, cirkel, en dergelijke. Ditzelfde geldt voor zogenaamde verhaaltjessommen. Zij concluderen dat juist een verbale of een visueel-ruimtelijke leerstijl belangrijk is om goed te kunnen presteren bij meetkunde. Aan visueel-object voorstellingsvermogen heb je niet zo veel bij meetkunde. Anderson, K. L., Casey, M. B., Thompson, W. L., Burrage, M. S., Pezaris, E., & Kosslyn, S. M. (2008). Performance on middle school geometry problems with geometry clues matched to three different cognitive styles.

Thomas & McKay
Patrick Thomas en Jacinta McKay (Griffith University te Brisbane, Australië) lieten psychologie studenten een vragenlijst invullen om te bepalen of zij beelddenkers (ruimtelijke of object) of taaldenkers waren. Vervolgens boden zij de lesstof in drie groepen op drie manieren aan. Met alleen tekst, tekst met beeld of tekst met schematische diagrammen. Ze komen tot de conclusie dat de prestaties omhooggaan wanneer de manier waarop de lesstof aangeboden wordt overeenkomt met de voorkeursleerstijl van studenten. Thomas, P. R., & McKay, J. W. (2010). Cognitive styles and instructional design in university learning. Learning and Individual Differences, 20, 197-202.

Jelle Jollesboekjellejolles
Hoogleraar Hersenen, Gedrag en Educatie (VU Amsterdam) schreef het boek `Ellis en het verbreinen`. Jolles geeft in meerdere interviews duidelijk aan dat kinderen niet volgens een vaste methode of manier van lesgeven leren, omdat het brein voorkeursstrategieën heeft. Hij maakt onderscheid tussen talige, motorische en visueel ingestelde kinderen. Daar waar een kind met een talige strategie niet goed uit de voeten kan, kan het zijn dat het kind met een visuele strategie op een veel eenvoudigere manier de kennis en ervaring kan verwerven. Ook stelt hij dat de strategie per periode kan wisselen; een kind kan wel een voorkeursstrategie hebben maar dat betekent niet dat het een andere strategie niet kan leren. De voorkeur gaat uit naar het op een zo vroeg mogelijk tijdstip actief gebruiken en stimuleren van meerdere hersengebieden. Hoe vroeger de neurale netwerken geactiveerd worden, hoe minder tijd er later nodig is om de hersengebieden te laten samenwerken. Jolles stelt dat het voor het onderwijs de moeite loont om meerdere strategieën aan te bieden en er veel winst geboekt kan worden met mentaliseren en visualiseren van lesstof: `Vanuit de neuropsychologische wetenschap wordt benadrukt dat je beelddenken moet zien als een strategie. De meeste mensen/jongeren kunnen dat leren, c.q. kunnen er beter in worden. Er zijn kinderen die om wat voor reden ook erg goed zijn in beelddenken en/of het als een voorkeursstrategie hanteren. Omwille van een brede ontplooiing is het goed dat kinderen die vrijwel uitsluitend of heel erg veel de ‘beelddenken’ strategie hanteren ook wordt geleerd om andere strategieën te gebruiken. Andersom geldt het ook: er zijn jongeren die bij voorkeur een talige of een handelingsstrategie (of andere) hanteren. Voor hen zou het heel goed zijn om meer te leren visualiseren.`

Jaap Murre
Prof. Dr. J.M. J. Murre, hoogleraar Theoretische neuropsychologie aan de UvA, toont in 2010 aan dat mensen rond hun vierde levensjaar een voorkeur ontwikkelen voor het visuele leersysteem (beelddenken) of het verbale leersysteem (taaldenken). Deze voorkeur geldt voor zowel het korte als het langetermijngeheugen en blijft het hele leven aanwezig. (Rise and decline of verbal and visuospatial memory, Universiteit van Amsterdam. American Psychological, Association 5th edition 2010)

Pazzaglia & Moe
Francesca Pazzaglia en Angelica Moe (Universiteit van Padua, Italië) ontdekten dat beelddenkers liever een topografische kaart met afbeeldingen kozen om te leren; taaldenkers kozen de kaart met veel tekst. Degenen met een sterk ruimtelijk voorstellingsvermogen kenden de kaart uiteindelijk het beste. Bovendien werd de kaart met afbeeldingen het best onthouden door de beelddenkers; die met tekst het beste door de taaldenkers. Pazzaglia, F., & Moe, A. (2013). Cognitive styles and mental rotation ability in map learning. Cognitive Processing, 14, 391-399.

Oprichting Stichting Beelddenken Nederland (2010)logo-SBN
Op 29 december 2010 is De Stichting Beelddenken Nederland (SBN) opgericht, voortgekomen uit de Maria J. Krabbe Stichting en de Ojemann Stichting. SBN acht het van belang dat in de samenleving en meer in het bijzonder in het onderwijs, meer kennis en begrip ontstaat voor beelddenken en beelddenkers. Ze richt zich vooral op het geven van voorlichting; het (doen) ontwikkelen van diagnostische toetsen en hulp- en lesmiddelen; het bevorderen van passend onderwijs; het analyseren en interpreteren van wetenschappelijk onderzoek op het gebied van beelddenken en het verspreiden van onderzoeksresultaten die zijn gericht op inzicht en acceptatie van het beelddenken. Doel is daarbij op het individuele kind gerichte, specifieke differentiatie in de gehanteerde onderwijsmethodes om te voorkomen dat het kind leerproblemen krijgt. U kunt als donateur meehelpen dit onderzoek te steunen. Op de website van SBN vindt u meer informatie:  Stichting Beelddenken Nederland

Kroesbergen & Van den Bos
Op 1 maart 2016 is, op initiatief van de Stichting Beelddenken Nederland (SBN) het wetenschappelijk onderzoek gestart naar Beelddenken: `Beelddenken, hoe meet je dat?` dat in 2017 werd afgerond. Het onderzoek werd geleid door Dr. E.H. (Evelyn) Kroesbergen van de Universiteit Utrecht (Orthopedagogiek), bijgestaan door haar collega prof. dr. Kees van den Bos van Rijks Universiteit Groningen (Orthopedagiek) en mevrouw Nora Steenbergen van SLO. Verschillende (maatschappelijke) organisaties, zoals Stichting Kinderpostzegels, steunden dit onderzoek geldelijk. Centrale vraag van het onderzoek: ‘Hoe kan beelddenken worden vastgesteld?’ Een vervolgonderzoek staat in de steigers.
Lees hier de samenvatting van het eerste Wetenschappelijk Onderzoek naar Beelddenken.

Op zoek naar de kern van Beelddenken
In 2018 heeft Stichting Beelddenken i.s.m. een aantal wetenschappers een onderzoek gedaan naar de kern van beelddenken. Dit rapport is openbaar en geeft een kijk op de verschillende inzichten rondom beelddenken. Lees hier het rapport Op zoek naar de kern van beelddenken

Dr. Annemaaike Serlier-van den Bergh
is klinisch neuropsycholoog en verbonden aan de Universiteit Maastricht. Ze is expert/onderzoeker op het gebied van taaldenken, ook wel aangeduid als NLD. In 2021 verscheen haar boek `Welkom bij de taalclub` , waarin alles staat wat je wilt weten over Taaldenkers: iemand die uitstekend uit zjn woorden komt, maar in de visuele wereld letterlijk kan verdwalen.
Volgens onderzoek van Annemaaike kunnen de meeste mensen (90%)  het beeld- en taaldenken allebei toepassen, waarbij er wel een persoonlijke voorkeur is. Er is echter 5% dat echt moeite heeft met verbaal denken: de beelddenkers! Mensen met verbale zwakheden, zoals dyslexie, die liever doen dan praten. Aan de andere kant van het spectrum is er 5% dat echt moeite heeft met het visuele denken: de taaldenker! Dit zijn mensen die liever praten dan doen. Mensen in deze twee uiterste uiteinden van het spectrum ervaren problemen: de beelddenker op school, de taaldenker in het dagelijks leven.


MEER BRONNEN/INFORMATIE

Blazhenkova, O., & Kozhevnikov, M. (2009). The new spatial-verbal cognitive style model:  Theory and measurement. Applied Cognitive Psychology, 23, 638-663.

Clark, J. & Paivio, A. (1991). Dual coding theory and education. Educational Psychology Review, e. 149-203.

Coolwijk, van de M., (2012). Beelddenken, visueel leren en werken. Uitgeverij Kind in Beeld

Coolwijk, van de M,. Beelddenken, visueel leren en werken – werkboek voor jeugd. Uitgeverij Kind in Beeld

Ensing, M. E., & van Hattem, C. S. (2014). Beelddenken en begripsdenken: een wereld van verschil. Atlas van het beelddenken. Zoetermeer: Free Musketeers B.V.

Groot, de R., Paagman, C., Denkbeelden over Beelddenken – Uitgeverij Agiel

In `t Veld, M. Groot, de R., Beelddenken en begripsdenken: een paradox? – uitgeverij Agiel

Kosslyn, S.M. (1994). Image and brain. Cambridge: the MIT press

Krabbe, M J. (1951). Beelddenken en woordblindheid. Rotterdam/Arnhem: Van Loghum Slaterus

Kroesbergen, E.H., & Van Dijk, M. (2015). Working memory and number sense as predictors of mathematical (dis-) ability. Zeitschrift für Psychologie, 223, 102–109.

Ojemann, P. C. (1987). Woordblindheid en beelddenken; compensatie, correctie, preventie. Deventer: van Loghum Slaterus.

Paivio, A. (2010). Dual Coding Theory and the mental lexicon. The Mental Lexicon, 5, 205-230.

Selier-van den Berg, A., Braam, S. Welkom bij de taalclub. Nijgh&van Ditmar, 978 90 38810119

Silverman, L. K. (2002). Upside-down brilliance: The visual-spatial learner. Denver, CO:  DeLeon Publishing.

Suijkerbuijk, A. M., Jonker, H., van den Bos, K. P., & Kroesbergen, E. H. (2018). Image thinking: A study into visual and verbal thinking preferences and skills among children from grades 4 and 5. Pedagogische studien, 95(1).

Verdoes, T., Denken in beelden – uitgeverij SWP

DIDACTISCH ONDERZOEK

Vroegtijdig (h)erkennen
Leerlingen die een grote voorkeur hebben voor het visueel ruimtelijke denken (beelddenken) hebben het vaak moeilijk op school. Het analytische leren gaat moeizaam en er ontstaan specifieke (leer)problemen op het gebied van automatiseren, lezen, tekstbegrip, spelling en plannen. Vaak geen onwil, maar onmacht.

Zeker de snelle, slimme (hoogbegaafde) denkers blijven bij voorkeur hun visuele leerstrategie inzetten. Ze beseffen niet dat dit uiteindelijk tegen hen gaat werken in het voortgezet onderwijs, waar verbale capaciteiten leersucces geven.

Op tijd signaleren of de verbale capaciteiten zich ontwikkelen is dus cruciaal voor leersucces. Met de juiste (visuele) begeleiding en het geven van inzicht in de eigen manier van denken, kan er namelijk nog veel veranderen en lukt het vaak wel.

.
Individueel Onderwijskundig Onderzoek (IOO) met het Wereldspel

Het tijdig signaleren van de denkvoorkeur van een kind kan zinvol zijn als er stagnaties zijn in het leerproces. Het nog overwegend visueel denkende kind kan de aansluiting missen met het talige, volgorderlijke denken waar school om vraagt. Dit signaleren gebeurt middels een IOO: een compleet pedagogisch en didactisch onderzoek, inclusief  het non-verbale Wereldspelonderzoek, met verslaglegging voor ouders en leerkracht.

Een IOO geeft antwoord op de onderzoeksvraag of er wel/geen relatie is tussen gedrags- en/of leerproblemen en een voorkeur voor visueel-zintuigelijke informatieverwerking (beelddenken). Er wordt gebruik gemaakt van het Wereldspel en een didactisch en pedagogisch onderzoek. Voor meer informatie over het Wereldspel en het wetenschappelijk onderzoek i.s.m. de Radboud Universiteit ga naar: www.wereldspel.nl

De uitkomsten van een IOO geven een breed zicht geeft op de capaciteiten van een kind en de eventuele hiaten in het leerproces. Een IOO is een zinvol en kan dienen als aanzet tot eventueel verder diagnostisch onderzoek en/of begeleiding..
.
Bevoegde EXPERTs
Er is landelijk netwerk van bevoegde en geregistreerde EXPERTs beschikbaar die bevoegd zijn om, in samenspraak met ouders en leerkracht, een IOO af te nemen bij leerlingen. De gehele procedure van een IOO neemt ongeveer tien uur in beslag, waarvan het onderzoek met het kind zelf ongeveer twee uur duurt. Van het afgenomen onderzoek wordt een uitgebreid verslag gemaakt dat met de opdrachtgever (ouders of school) wordt doorgesproken. Let op: de kosten voor Onderwijskundige onderzoek worden wettelijk niet vergoed door zorgverzekeringen.

Inhoud van een onderzoek (IOO)
1. Het onderzoek start met het Wereldspel,  een non-verbaal instrument waarmee de denkvoorkeur wordt vastgesteld.
2. Het pedagogisch/didactische onderzoek geeft zicht op stagnaties bij o.a. lezen, rekenen, tekstbegrip, spelling.
3. Het geheugenonderzoek geeft de sterke en zwakke leeringangen aan.
4. De oog screening geeft aan of de beide ogen goed samenwerken.
5. De leerstijlen test geeft de beste manier van leren aan.
6. De non-verbale intelligentie test en het Wereldspel geven een indicatie van het cognitieve niveau.
7. Het Wereldspel geeft tevens zicht op sociale en/of emotionele blokkades..
Het complete onderzoek wordt middels een schriftelijk verslag met advies afgerond.
.

.

Lezing/workshop over het Wereldspel bij u op locatie?
Wij geven regelmatig lezingen en korte workshops op locatie over het werken met het Wereldspel en de historische en wetenschappelijke achtergronden ervan.  Deze kennismaking is zinvol voor zowel leerkrachten, orthopedagogen, psychologen, coaches en therapeuten.

Op de SLO conferentie november 2019 werd de workshop over het Wereldspel goed ontvangen.
Hieronder volgen enkele reacties:
`Mooie presentatie en fijn ook dat er een actief stukje in zat.`
`Bijzonder interessant. Hoop dat er ook een workshop inclusief Wereldspel komt voor orthopedagogen. Zou dit spel erg graag willen gebruiken voor de leerlingen van de ISK bij ons op school.`
`Goede opbouw, interactief, geen verbeterpunten. Ben geinspireerd geraakt en wil er meer over weten.`
`Erg interessant Zit er zelfs aan te denken om de opleiding te doen,  omdat dit zeker wel een meerwaarde zou kunnen zijn.` 

Mocht u met uw collega`s/organisatie kennis willen maken met het Wereldspel en de vele mogelijkheden ervan, dan kunt u contact met ons opnemen: info@kindinbeeld.nl

SIGNALEREN MET HET WERELDSPEL

SIGNALEREN met het Wereldspel (module EXPERT Opleiding)

is een studiedag voor onderwijsprofessionals, coaches, logopedisten en andere jeugdbegeleiders. Na een gedegen kennismaking met de theorie en achtergronden van het werken met het Wereldspel, leer je non-verbaal te signaleren in hoeverre het beeld- en taaldenken aanwezig is en registreer je aanwezige sociale en/of emotionele blokkades, zoals onzekerheid, boosheid, communicatieproblemen.

Tevens komen de theorie en achtergronden van het beelddenken aan bod, gerelateerd aan de praktijk in de klas en thuis.

De belangstelling vanuit het onderwijs en de wetenschap voor het non-verbale instrument Wereldspel als signaleringsinstrument is groot. De ervaring leert dat een tijdige diagnose en een gerichte didactiek (leer)problemen kunnen voorkomen.

Met het Wereldspel is taal geen belemmering: de afname gebeurt non-verbaal. De leerling hoeft niet te praten of te luisteren. Het gebouwde eindresultaat `vertelt` zichzelf. Aan de hand van de observatie en een gestandaardiseerd notatieformulier krijgt u zicht op de denkvoorkeur van een leerling en de spelende sociale en/of emotionele aspecten.

Weten hoe een leerling informatie verwerft en verwerkt in relatie tot leerresultaten geeft handvatten voor verdere begeleiding. Vooral ook omdat leerlingen met blokkades op verbale capaciteiten (zoals bij dyslexie, concentratie- en communicatieproblemen) noodgedwongen hun oorspronkelijke visueel zintuiglijke leerstrategie blijven inzetten en dus `beelddenker` zijn.

Een aantal reacties van cursisten:ws4

Met de opgedane kennis kon ik veel gerichter begeleiden.’

‘Ik dacht echt dat het dyslexie was en had dit, samen met de ouders, al bijna geaccepteerd. Gemotiveerd door de cursus ben ik aan het werk gegaan en nu is de achterstand bijna ingelopen en kan het kind zijn talenten op een effectieve manier gebruiken in het leerproces.’

‘De brugklas was een complete terugval. De rapportcijfers lieten niet zien wat zij werkelijk kon, maar er was geen aanwijzing naar dyslexie. Het Wereldspel gaf meer duidelijkheid. Zo kon ik haar bewust maken van haar visuele manier van leren, inclusief haar mogelijkheden en valkuilen en passende leertechnieken aanbieden.’

‘Door het non-verbale Wereldspel kwamen we erachter dat Job zich niet veilig voelde in de klas en zich zorgen maakte over zijn toekomst.’

‘Dat Lisa op haar tenen liep en veel boosheid in zich had, kwam direct uit het onderzoek naar voren. Met zoveel stress was het zinloos om eindeloos te oefenen met rekenen. We zijn eerst gaan werken aan het zelfvertrouwen van Lisa en hebben haar inzicht gegeven in haar unieke manier van denken.’

Signaleren met het Wereldspel
Deze studiedag leert u om non-verbaal (dus zonder taal!) de mate van visueel en/of verbaal denken te zien bij een leerling en de spelende sociale en/of emotionele aspecten (zoals faalangst, onzekerheid, communicatie, boosheid etc.). Samen met de duidelijke handleiding vol foto`s en uitleg heeft u alle kennis in huis om een breder zicht te hebben op uw leerling(en).
Let op: het signaleren van cognitieve capaciteiten/niveau in het Wereldspel wordt deze dag niet behandeld. Hiervoor dient u de opleiding EXPERT te volgen, waarin cognitie/begaafdheid uitgebreid wordt behandeld.

Tijdens de studiedag SIGNALEREN komen de volgende onderwerpen aan de orde:IMGP0035

1. Theorie en achtergronden van het Wereldspel
2. Theorie en achtergronden van het visuele en verbale denken (beeld-/taaldenken)
3. Hoe herken ik een visuele voorkeur thuis en in de klas?
2. Het signaleren van beeld-/taaldenken met het Wereldspel
3. Het signaleren van sociale en/of emotionele aspecten met het Wereldspel
4. De relatie van beelddenken met het leerproces
5. Herkennen van oog-volgproblemen als obstakel bij het leren
6. Beelddenken in de kleuterklas
7. Beelddenken op de basisschool
8. Beelddenken in het voortgezet onderwijs

De studiedag SIGNALEREN geeft inzicht in de mogelijkheden en basisregels van het Wereldspel. Het volgen van deze dag geeft recht op aanschaf van het Wereldspel met licentie. Een zinvolle, en leerzame dag voor begeleiders die het beste uit hun leerling(en) wil halen.

Deze studiedag SIGNALEREN is onderdeel van de opleiding EXPERT. Indien u enthousiast bent geworden en ook een Individueel Onderwijskundig Onderzoek wilt leren afnemen met verslaglegging en het cognitieve niveau van een leerling wilt leren signaleren, dan kunt u verder met de module DIAGNOSTICEREN. Vraag naar de mogelijkheden.

Onze studiedagen en opleidingen zijn geaccrediteerd door o.a. Lerarenportfolio en SKJ.

Let op: de opleidingen/studiedagen van Instituut Kind in Beeld worden op verschillende locaties gegeven door zelfstandig werkende bevoegde opleiders. Bij aanmelding en betaling ineens van een meerdaagse opleiding moeten alle dagen gevolgd worden op dezelfde locatie.

LET OP: Bij te weinig deelnemers geven wij u, uiterlijk 2 weken voor aanvang, de keuze om uw deelname door te schuiven naar de eerstvolgende datum op dezelfde locatie, of de opleiding op een andere locatie te volgen.

Doelgroep: leerkrachten, intern begeleiders, remedial teachers, kindercoaches,
logopedisten, therapeuten, (ortho)pedagogen, psychologen
Data: Woensdag 13 maart 2024 in Wageningen
Vrijdag 12 april 2024 in Oude Wetering
Donderdag 12 september 2024 in Venlo
Dinsdag 17 september 2024 in Wageningen
Woensdag 9 oktober 2024 in Castricum
Zaterdag 16 november 2024 in Oude Wetering
Woensdag 5 maart 2025 in Castricum
Tijd: 09:30 – 16:00 uur
Signaleren met het Wereldspel                     ISBN/EAN        9509474243223
Kosten: € 550,-   Al onze opleidingen zijn btw vrijgesteld.crkbo
inclusief:
koffie/thee/fris, lunch, lesmateriaal, werkmap,
boek ‘Beelddenken visueel leren en werken (t.w.v. € 19,95)
Let op: exclusief het Wereldspel (t.w.v. € 300,- excl. btw)

MODULE DIAGNOSTICEREN

IMGP0053De module DIAGNOSTICEREN van de EXPERT Opleiding
De 2-daagse module DIAGNOSTICEREN is onderdeel van de EXPERT opleiding. Om deel te kunnen nemen aan deze module, is vooraf het volgen vooraf van de studiedagen SIGNALEREN en DIDACTIEK vereist. Middels een cv-screening wordt gekeken of er voldoende basis is om mee te doen aan deze module. Deelname is bedoeld voor leerkrachten (IB/RT), orthopedagogen, logopedisten en andere onderwijsprofessionals, die bekend zijn met het afnemen van didactische toetsen en het begeleiden van (zorg)leerlingen.

Doelstelling
De module DIAGNOSTICEREN leidt op tot het zelfstandig afnemen van een Individueel Onderwijskundig Onderzoek (IOO). Al het toetsmateriaal is inbegrepen. De module beslaat twee aaneengesloten dagen en een afsluitend theorie examen met daarnaast een praktijkexamen dat gebaseerd is op het zelfstandig afnemen van een IOO.
Naast theoretische kaders wordt gebruik gemaakt van casuïstiek en praktische oefeningen.

Een IOO geeft een breed zicht op leer- en gedragsproblemen en geeft speciale aandacht aan het Beelddenken in relatie tot het Wereldspel. Een IOO is zinvol bij de onderzoeksvraag of er wel/geen relatie is tussen gedrags- en/of leerproblemen en een voorkeur voor visueel-zintuigelijke informatieverwerking (beelddenken). Daarbij wordt gebruik gemaakt van het Wereldspel en een didactisch en pedagogisch onderzoek dat breed zicht geeft op capaciteiten en hiaten in het leerproces. Een IOO is een zinvol en preventief instrument dat kan dienen als aanzet tot eventueel verder diagnostisch onderzoek en/of begeleiding.

Het met goed gevolg afleggen van het theorie en praktijkexamen geeft recht op het certificaat DIDAGNOSTICEREN. Om voor certificering in aanmerking te komen, geldt een aanwezigheidsplicht en een voldoende resultaat van het theorie en praktijkexamen.

Aansluiting als EXPERT
Indien u ook de modules DIDACTIEK LEREN LEREN Methode en SIGNALEREN met goed gevolg heeft afgerond, komt u in aanmerking voor de licentie EXPERT Wereldspel en registratie als professional in ons register voor de resterende duur van het lopende licentiejaar. Een licentiejaar loopt van 1 augustus tot 31 juli van het daaropvolgende kalenderjaar. Verlenging van deze licentie voor het daarop volgende schooljaar is optioneel en geschiedt door betaling van 195,- euro (voor 15 juli) en het bijwonen van de gratis bijbehorende jaarlijkse licentiedag die altijd in september gehouden wordt. Deze licentiedag is gericht op verdieping van kennis, intervisie en het netwerken met mede-licentiehouders.

Inhoud module DIAGNOSTICEREN:

1. Wereldspel Onderzoek – Cognitie
-Herkennen van de cognitieve capaciteiten middels het Wereldspel
-Praktijkvoorbeelden aan de hand van meerdere casussen.

2. Pedagogisch/Didactisch Onderzoek
-Het afnemen van pedagogisch/didactische toetsen (inbegrepen) voor Kleuters, PO en VO op het gebied van o.a: lezen (fonologisch en lexicaal), rekenen, automatiseren, spelling, tekstbegrip, geheugen (auditief, visueel en kinesthetisch), leerstijlen, cognitie, ruimtelijk inzicht, schrijven en oog-volgbeweging. Deze gegevens behoren bij het Individueel Onderwijskundig Onderzoek dat afgenomen kan worden bij jeugd tot 15 jaar.

3. Verslag
-Het leren vastleggen van alle onderzoeksgegevens in een compleet verslag voor ouders/school.
-Het geven van gerichte adviezen, handreikingen en evt. doorverwijzingsadvies.

4. Achtergrond en theorie
-Inzicht in de kenmerken van de visuele leerstrategie (beelddenken) in relatie tot leer- en gedragsproblemen zoals: faalangst, dyslexie, ADHD, Autisme, Hoogbegaafdheid etc.

Let op: Onze opleidingen worden op verschillende locaties aangeboden door zelfstandig werkende en bevoegde opleiders. Bij aanmelding en betaling ineens van een meerdaagse opleiding moeten alle dagen gevolgd worden op dezelfde locatie. Losse modules kunnen wel per locatie worden geboekt tegen de losse moduleprijs.

Onze studiedagen en opleidingen zijn geaccrediteerd door o.a. Lerarenportfolio en SKJ.

LET OP: Bij te weinig deelnemers geven wij u, uiterlijk 2 weken voor aanvang, de keuze om uw deelname door te schuiven naar de eerstvolgende datum op dezelfde locatie, of de opleiding op een andere locatie te volgen.

Vereisten:  Certificaat modules SIGNALEREN + DIDACTIEK, plus toestemming middels cv screening
Data: Woensdag 27 maart +woensdag 3 april + examen op woensdag 15 mei 2024 in Wageningen
Vrijdag 31 mei + zaterdag 8 juni + examen op zaterdag 28 september 2024 in Oude Wetering
Dinsdag 15 oktober + woensdag 16 oktober 2024 + examen op 9 januari 2025 in Venlo
Dinsdag 22 oktober +woensdag 23 oktober 2024 + examen op 10 januari 2025 in Wageningen
Woensdag  6 november + donderdag 7 november 2024 + examen op 20 januari 2025 in Castricum
Vrijdag 17 januari + zaterdag 25 januari + examen op 22 maart 2025 in Oude Wetering
Maandag 14 april +dinsdag 15 april + examen op 9 juni 2025 in Castricum
Tijd: 09:30 – 16:00 uur
Kosten: € 1.500,-   Al onze opleidingen zijn btw vrijgesteld.crkbo
inclusief alle didactische toetsen/scorebladen/kleutertoets
handleiding `Diagnosticeren Beelddenken`, verslaglegging en licentie EXPERT
koffie/thee/fris, lunch

LET OP: De complete opleiding EXPERT Wereldspel kost bij betaling ineens €2500,-. Dit is een besparing van €363,- in vergelijking met losse deelname van alle modules. Bij boeking van de complete opleiding EXPERT Wereldspel volgt u alle modules op dezelfde locatie, bij dezelfde docent.

De complete opleiding EXPERT (onderzoek) en de opleiding tot trainer LEREN LEREN Methode (behandeling) vullen elkaar zinvol aan. Informeer naar de combi-korting en eventuele dispensatie voor modules.

OPLEIDING PRACTITIONER

Nieuw: opleiding Practitioner Wereldspel

Op verzoek van vele (ook internationale) onderwijs- en zorgprofessionals organiseren wij vanaf nu een verkorte opleiding rondom het Wereldspel aan: Practitioner Wereldspel.  Deze 2-daagse opleiding is bestemd voor professionals die wél willen leren werken met het Wereldspel, maar niet het complete bijbehorende Individueel Onderwijskundig Onderzoek met verslaglegging willen leren afnemen, zoals bij onze EXPERT opleiding gebeurt. Internationaal geven wij deze opleiding Practitioner World Game al, maar nu is deze ook in het Nederlands beschikbaar.

Een Practitioner Wereldspel is bevoegd het Wereldspel-onderzoek af te nemen binnen de eigen school/organisatie/praktijk, waarbij de verkregen informatie gebruikt wordt als aanvulling op de eigen gegevens/begeleiding. Juist omdat het Wereldspel non-verbaal wordt afgenomen, komen er zaken naar voren die met reguliere toetsing en gesprekken niet naar voren komen.
Het kind geeft met het bouwen van een dorp onbewust signalen af over zijn cognitieve capaciteiten,  welbevinden en (voorkeur)leerstrategieën. Zeer waardevolle informatie voor iedere professional die werkt met jeugd.

Wat ga je leren?
Middels 2 intensieve lesdagen en gerichte praktijkopdrachten tussendoor, ervaar je het werken met het Wereldspel en de toegevoegde waarde als non-verbaal onderzoeksinstrument. Je leert aan de hand van gestandaardiseerde score- en observatieformulieren om de volgende drie kenmerkende aspecten te signaleren:

1. Pedagogische aspect: welke leerstrategie(en) hanteert het kind (bij voorkeur)?
(visueel ruimtelijk (beelddenken) en/of verbaal sequentieel (taaldenken)

2. Affectieve aspect: welke sociale en/of emotionele blokkades spelen er bij het kind?
(op het gebied van communicatie, protestgevoelens, onzekerheid, boosheid, persoonlijkheid en begrenzing)

3.  Cognitieve aspect:  signaleren van cognitieve capaciteiten en (hoog)begaafdheid 
(gerelateerd aan de ontwikkelingsfasen van Piaget, Kamp, Erikson / HB-kenmerkenlijst)

Op de eerste lesdag `Signaleren Wereldspel` is er een gedegen kennismaking met de theorie, achtergronden en het gebruik van het Wereldspel, waarbij je ook zelf ervaart hoe het is om met dit materiaal een dorp te bouwen. Aan de hand van het gestandaardiseerde notatie- en observatieformulier signaleer je de pedagogische en affectieve aspecten die in het gebouwde dorp naar voren komen.
De bijbehorende handleiding `Signaleren met het Wereldspel` geeft houvast in de daaropvolgende periode als er flink geoefend gaat worden binnen de eigen werkomgeving. De opdracht is om zoveel mogelijk kinderen te laten bouwen met het Wereldspel, te observeren, te noteren en de dorpen te fotograferen.

Op de tweede lesdag `Cognitie Wereldspel` leer je aan de hand van de ingebrachte casussen om de cognitieve niveaus van dorpen te bepalen. Deze zijn gerelateerd aan de ontwikkelingsfasen, waardoor je zicht krijgt op onder-, boven- of gemiddelde cognitieve capaciteiten van een kind. Ook leer je de kenmerken van (hoog)begaafdheid te signaleren middels een lijst die i.s.m. de Radboud Universiteit en enkele internationale hoogbegaafdheidsorganisaties tot stand is gekomen. Er is deze dag ruimschoots tijd voor intervisie, verdieping en evaluatie van verkregen gegevens. Een intensieve leerzame dag waarbij heel gericht wordt gewerkt aan verstevigen van kennis, handelen en interpreteren. Met de verkregen kennis, handleiding en formulieren kunt u zelfstandig aan de slag.

Licentie Practitioner Wereldspel
Het met goed gevolg afronden van deze opleiding geeft recht op de licentie Practitioner Wereldspel. Hiermee ben je automatisch aangesloten gedurende het lopende licentiejaar.

Dit is inclusief het mogen voeren van het officiële jaarlogo als Practitioner Wereldspel, onbeperkte feedback over toekomstige Wereldspel onderzoeken, het ontvangen van de besloten Practitioner Nieuwsbrief en deelname aan intervisiedagen die regelmatig georganiseerd worden. Tevens kun je, indien gewenst, als bevoegd Practitioner Wereldspel met je contactgegevens vermeld staan op onze websites.

Een licentiejaar loopt van 1 augustus tot en met 31 juli van het daaropvolgende kalenderjaar. Verlenging van deze licentie is optioneel en geschiedt door betaling van 175,- euro voor 15 juli. Per 1 augustus wordt het licentiebestand en bijbehorende privileges opgeschoond.

LET OP: Bij te weinig deelnemers geven wij u, uiterlijk 2 weken voor aanvang, de keuze om uw deelname door te schuiven naar de eerstvolgende datum op dezelfde locatie, of de opleiding op een andere locatie te volgen.

Vereisten: Toestemming middels cv screening
Data: Woensdag 13 maart, woensdag 27 maart 2024 in Wageningen
Vrijdag 12 april, vrijdag 31 mei 2024 in Oude Wetering
Donderdag 12 september, dinsdag 15 oktober 2024 in Venlo
Dinsdag 17 september, dinsdag 22 oktober 2024 in Wageningen
Woensdag 9 oktober, woensdag 6 november 2024 in Castricum
Zaterdag 16 november 2024, vrijdag 17 januari 2025 in Oude Wetering
Woensdag 5 maart, Maandag 14 april 2025 in Castricum
Tijd: 09:30 – 16:00 uur
Kosten: € 1.500,-   Al onze opleidingen zijn btw vrijgesteld.
inclusief: licentie Practitioner Wereldspel
Wereldspel materiaal
Handleiding Signaleren met het Wereldspel
koffie/thee/fris, verzorgde lunch

OPLEIDING EXPERT WERELDSPEL

De opleiding EXPERT Wereldspel:
is opgenomen in Lerarenportfolio onder nummer zbYiyRqsh6 voor 80 punten.
is geaccrediteerd door SKJ 210002 voor 52.50 punten.
is geregistreerd onder ISBN/EAN  9509998122677

Voor wie
De EXPERT-opleiding is toegankelijk voor bevoegde onderwijsprofessionals alsmede leer- en gedragsspecialisten die zich, middels diagnostiek, willen verdiepen in de capaciteiten en mogelijkheden van leerlingen. Bij aanmelding wordt gekeken naar uw bevoegdheden en ervaring middels een cv-screening, waarna een eventuele toelating wordt bevestigd. Bij twijfel en/of vragen hierover mag u altijd telefonisch contact met ons opnemen: 0224-540290.

Inhoud en doelstelling van de opleiding
De opleiding EXPERT leidt op tot het zelfstandig afnemen van een compleet Individueel Onderwijskundig Onderzoek (IOO) bij jeugd van 5 tot 15 jaar, inclusief verslaglegging. Tevens raakt een cursist bekend met de didactiek van visueel leren en ervaart hij/zij enkele visuele leertechnieken uit onze LEREN LEREN Methode.

Een IOO is zinvol bij de onderzoeksvraag of er een relatie is tussen gedrags- en/of leerproblemen en een voorkeur voor visueel-zintuigelijke informatieverwerking (beelddenken). Hierbij komen ook de cognitieve capaciteiten van een leerling naar voren en aanwezige sociale en/of emotionele blokkades. De verkregen  gegevens worden met elkaar gecombineerd tot een conclusie en advies op het gebied van verdere begeleiding en/of onderzoek.

Daarbij wordt gebruik gemaakt van het Wereldspel en een didactisch en pedagogisch onderzoek dat breed zicht geeft op capaciteiten en hiaten in het leerproces. Een IOO is een zinvol en preventief instrument dat kan dienen als aanzet tot eventueel verder diagnostisch onderzoek en/of begeleiding.

Licentie en bevoegdheid
Een bevoegd EXPERT kan met naam en contactgegevens op de website vermeld staan, gedurende het lopende licentiejaar. Een licentiejaar loopt van 1 augustus tot 31 juli van het daaropvolgende kalenderjaar. Verlenging van deze licentie is optioneel en geschiedt door betaling van 195,- euro en het bijwonen van de bijbehorende jaarlijkse licentiedag die in september gehouden wordt. Deze licentiedag is gericht op verdieping van kennis en het netwerken met mede-licentiehouders. Een aangesloten EXPERT mag het officiële logo voeren op zijn/haar website.

Het complete opleidingstraject EXPERT omvat de volgende modules:

1. Studiedag DIDACTIEK visueel leren 
voorpagina-klein-300x200U maakt kennis met visueel leren en de valkuilen die veel leerlingen ervaren bij het leren (zoals automatiseren, lezen, spellen, rekenen). U gaat praktisch aan de slag met enkele wetenschappelijk bewezen visuele leertechnieken uit de LEREN LEREN Methode waarmee het leren, automatiseren en (begrijpend) lezen verbetert. Veel doen en ervaren, zodat u de volgende dag meteen aan de slag kunt.

2. Studiedag SIGNALEREN met het Wereldspel 
Gericht op de theorie en achtergronden van het Wereldspel en het non-verbaal signaleren van hoe een leerling leert (visueel en/of verbaal) en eventueel aanwezige sociale en/of emotionele blokkades met behulp van het Wereldspel.

3. tweedaagse module DIAGNOSTICEREN
Gericht op tot het zelfstandig afnemen van een Individueel Onderwijskundig (IOO) met verslaglegging. Ook leert u een c0mpleet onderwijskundig Kleuteronderzoek af te nemen gerelateerd aan schoolrijpheid. U krijgt alle toetsen met score/normeringen en leert deze af te nemen, te interpreteren en in een verslag vast te leggen. Tevens richten we ons deze dagen specifiek op het signaleren van cognitieve capaciteiten/hoogbegaafdheid met het Wereldspel en de gerelateerde ontwikkelingsfasen.
Dit IOO geeft een breed zicht op leer- en gedragsproblemen en geeft speciale aandacht aan het Beelddenken in relatie tot het Wereldspel. De meerwaarde van dit non-verbale toetsen en bijbehorend verslag geeft een breder zicht op de mogelijkheden en problemen van jeugd en wordt door scholen zeer op prijs gesteld.

4. Afsluitende EXAMEN (theorie + praktijk)
Een afsluitend theorie examen met daaraan voorafgaand een praktijkexamen dat gebaseerd is op het zelfstandig afnemen van een IOO met verslaglegging.

Prijs complete opleiding EXPERT Wereldspel
Alle modules van de opleiding EXPERT zijn ook los te volgen. De totaalprijs van alle modules los bedraagt € 2.863,-.
Bij betaling ineens van de gehele opleiding EXPERT (alle modules) voor aanvang van de eerste cursusdag, ontvangt u het Wereldspel (t.w.v. € 363,-) gratis waardoor de totaalprijs op € 2.500,- komt. Dit is inclusief dagverzorging, materialen, boeken en licentie voor het nog lopende schooljaar.

Let op:
De opleidingen/studiedagen van Instituut Kind in Beeld worden op verschillende locaties gegeven door zelfstandig werkende en bevoegde opleiders. Bij aanmelding en betaling van een meerdaagse opleiding moeten alle dagen gevolgd worden op dezelfde locatie.  

Korting bij combi aanmelding
De complete opleiding EXPERT (onderzoek) en de opleiding tot trainer LEREN LEREN Methode (behandeling) vullen elkaar zinvol aan. Informeer naar de combinatiekorting en eventuele dispensatie voor modules.

Onze studiedagen en opleidingen zijn geaccrediteerd door o.a. Lerarenportfolio en SKJ,

LET OP: Bij te weinig deelnemers geven wij u, uiterlijk 2 weken voor aanvang, de keuze om uw deelname door te schuiven naar de eerstvolgende datum op dezelfde locatie, of de opleiding op een andere locatie te volgen.

Vereisten:  Toestemming middels cv screening
Modules:  DIDACTIEK VISUEEL LEREN + SIGNALEREN WERELDSPEL + DIAGNOSTICEREN + EXAMEN
Data:
Didactiek Signaleren Diagnosticeren
20 maart in Wageningen 13 maart in Wageningen 27 maart en 3 april en examen op 15 mei 2024 in Wageningen
20 april in Oude Wetering 12 april in Oude Wetering 31 mei en 8 juni  en examen op 28 september 2024 in Oude Wetering
13 september in Venlo 12 september in Venlo 15 oktober en 16 oktober 2024  en examen op 9 januari 2025 in Venlo
18 september in Wageningen 17 september in Wageningen 22 oktober en 23 oktober 2024 en examen op 10 januari 2025 in Wageningen
10 oktober  in Castricum 9 oktober  in Castricum 6 november en 7 november 2024 en examen 20 januari 2025 in Castricum
22 november in Oude Wetering 16 november in Oude Wetering 17 januari en 25 januari en examen op 22 maart 2025 in Oude Wetering
6 maart 2025 in Casrticum 5 maart 2025 in Castricum 14 april en 15 april en examen op 9 juni 2025 in Castricum
  Opleiding EXPERT                                          ISBN/EAN        9509998122677       Wereldspelmateriaal                                     ISBN/EAN        9503825583532
Kosten: €2.500,- bij betaling ineens. Al onze opleidingen zijn btw vrijgesteld.crkbo
Inclusief:
koffie/thee/fris, lunch
werkmap, handleiding `Signaleren met het Wereldspel`
handleiding `Diagnosticeren Beelddenken`
alle toetsen en bijbehorende scorebladen
het Wereldspel (t.w.v. € 363,-)
het boek `Beelddenken, visueel leren en werken`(t.w.v. € 19,95)
het bijbehorende `Beelddenken Werkboek voor kinderen (t.w.v. € 17,50)

LEZING BEELDDENKEN, VISUEEL LEREN

Lezing:   Beelddenken, het visuele leersysteem / LEREN LEREN Methode 
Door:     Marion van de Coolwijk
Voor:     ouders, leerkrachten, schoolteams en andere begeleiders van jeugd
Duur:    ongeveer 2 uur, inclusief boeken- en materialentafel
Prijs:     550,- euro excl. reiskosten
Lezing Beelddenken                                       ISBN/EAN        9504236735381
Aantal deelnemers onbeperkt

Inhoud lezing
Mensen verwerven en verwerken hun informatie in de babytijd puur visueel zintuiglijk: een oorspronkelijke leerstijl die we in Nederland ook wel beelddenken noemen, maar in de wetenschap bekend staat als visual memory, oftewel visueel leersysteem. Een holistische, divergerende en associatieve manier van denken, waar kijken en ervaren de basis vormen.

In de eerste twaalf jaar (de basisschooltijd) ontwikkelt het menselijk brein het vermogen om met taal (woorden en begrippen) te denken: het verbale leersysteem. Een detailgerichte, convergerende en procedurele manier van denken waar luisteren en procedures de basis vormen. Dit talige denken wordt vooral binnen het schoolsysteem aangeleerd.

lezing2Gezonde balans
Uit internationaal onderzoek blijkt dat het menselijk brein rond de kleutertijd al een voorkeur ontwikkelt voor of het visuele denken of het verbale denken. Deze voorkeur blijft het gehele leven aanwezig en is ook voor een groot deel erfelijk bepaald. Tijdens de lezing zal middels enkele testen blijken wat uw voorkeur van denken is.

Rond het elfde/twaalfde levensjaar van mensen (eind basisschool) is er een gezonde balans in ons brein ontstaan tussen het oorspronkelijke beelddenken en het aangeleerde talige denken. Beide manieren van informatieverwerving en verwerking kunnen worden toegepast. Tenminste… zo zou het moeten zijn.

Maar uit een eerste tweejarig Nederlands onderzoek naar beelddenken door de Universiteiten Utrecht en Groningen i.s.m. SLO en in opdracht van Stichting Beelddenken komt naar voren dat veel leerlingen de basisschool verlaten met een tekort aan verbale capaciteiten. (2017, Suijkerbuijk, Jonker, Van den Bos, & Kroesbergen)
Denk hierbij aan leerlingen met dyslexie, concentratieproblemen en/of een lage cognitie. Zij blijven noodgedwongen visueel denken. Maar ook hoogbegaafde leerlingen, die bij voorkeur visueel zijn ingesteld, ervaren problemen bij het talige denken (onderwijs) doordat ze zich niet bewust zijn van de noodzaak ervan op school.  Niet het beelddenken zelf is dus de oorzaak van (leer)problemen, maar de mate van verbale denkcapaciteiten die een leerling eind basisschooltijd bezit. Wie het talige denken onder de knie krijgt, is een ster op school!
Kortom: een informatieve, ontspannen maar bovenal zinvolle avond voor iedereen die meer wil weten over beelddenken en visueel leren.

Spreker
Marion van de Coolwijk is directeur van Instituut Kind in Beeld, een landelijke onderwijsorganisatie met honderden aangesloten onderwijsprofessionals, en educatieve uitgeverij aangesloten bij de GEU bekend van de succesvolle beginnend leesmethode LetterKlankStad.

Instituut Kind in Beeld ontwikkelde en verzorgt al vanaf begin deze eeuw de diagnostiek opleiding EXPERT Beelddenken waarin het signaleren met het Wereldspel onderdeel van uitmaakt, en de opleiding LEREN LEREN Methode rondom visuele leerbegeleiding. Beide opleidingen zijn door alle belangrijke instanties geaccrediteerd en worden nu ook aangeboden bij schoolleverancier De Rolf Groep.

Eind jaren `70 begon Marion als Montessori docent in Amsterdam en ontwikkelde zich met vele studies tot Remedial Teacher en Intern Begeleider, lees- en dyslexiespecialist en lesauteur van bekende lesmethodes, zoals Leeslijn, Leeshuis en de LEREN LEREN Methode. Marion schreef meer dan 200 kinder- en jeugdboeken, waaronder de series Ik ben niet bom, De olijke tweeling, MZZLmeiden en vele AVI-leesboeken. Sinds kort schrijft ze ook thrillers voor volwassenen.
Als deskundige op het gebied van visueel leren, dyslexie en leesbevordering heeft Marion een grote ervaring binnen het onderwijs. Als speciaal adviseur van de Stichting Beelddenken Nederland zet zij zich in voor meer begrip en erkenning voor het visuele denken en leren.

Een lezing van Marion boeken bij u op locatie? Dat kan! U kunt contact opnemen met 0224-540290 of  info@kindinbeeld.nl

 

Ga naar de inhoud